Hoe verwerk je glaswol?

Glaswol is een van de meest gebruikte isolatiematerialen in Nederland en wordt gemaakt van zand en gerecycled glas. Door de open structuur van glaswol wordt lucht tussen de vezels ingesloten, waardoor warmte niet kan circuleren en er een isolerende luchtlaag ontstaat. Het materiaal heeft veel voordelen, maar helaas ook een nare eigenschap. 

Bij het bewerken van glaswol, zoals het op maat knippen, snijden of zagen, komen er vezels vrij. Deze vezels kunnen op de huid of in de ogen terechtkomen en zelfs worden ingeademd.

De hoeveelheid vezels van glaswol waaraan je mag worden blootgesteld is beperkt tot maximaal 2 vezels/cm³ (2 vezels per kubieke centimeter) lucht gedurende 8 uur per dag. Tijdens het aanbrengen van glaswol zullen deze concentraties normaal gesproken niet gehaald worden. Bij sloopwerkzaamheden, snijden of het verwijderen kunnen hogere concentraties ontstaan, vooral als de glas- of steenwol erg oud is of stevig vast zit. 

De stoffen die vrijkomen bij het werken met glaswol kunnen ingeademd worden en daarmee in de longen terechtkomen. Ook kan glaswol op de huid of in de ogen terechtkomen. Dit kan leiden tot huidaandoeningen en irritatie aan de ogen. Hoewel de risico’s over het werken met glaswol aangetoond zijn, wordt er nog steeds onvoldoende rekening mee gehouden.

Bij huidcontact met glas- en steenwolvezels kan irritatie ontstaan, doordat de vezels de huid binnendringen. Glasvezels zijn scherper dan steenwolvezels. Bij kortdurende blootstelling is deze irritatie (kleine rode bultjes en jeuk) meestal de volgende dag weer verdwenen. Bij langdurige blootstelling wordt de huid rood en droog, waarbij blaren en kloven kunnen ontstaan. Deze huidirritatie kan verergeren onder vochtige en warme omstandigheden.

Wanneer glaswol in contact komt met de ogen, kan dit leiden tot irritatie en roodheid van de ogen. Het is belangrijk om direct te spoelen met water om de vezels weg te spoelen. Het wrijven van de ogen moet worden vermeden, omdat dit de irritatie kan verergeren. Als de irritatie aanhoudt, is het raadzaam om medische hulp in te schakelen. Het is ook belangrijk om te voorkomen dat glaswol in de buurt van de ogen komt door het dragen van oogbescherming tijdens het werken met glaswol.

Inademing van zeer kleine vezels (4-5 micrometer) van glaswol kan irritatie of ontsteking van de neusslijmvliezen, of zelfs voor littekenweefsel (fibrose) in de longen zorgen die de ruimte van de lucht in de longen inneemt. Hierdoor kunnen mensen steeds minder goed kunnen ademen. Fibrose hersteld niet. 

Wil je aan de slag gaan met glaswol om te isoleren? Dan is het belangrijk om maatregelen te nemen om irritaties te voorkomen. Gelukkig kun je de kans op deze irritaties verminderen door de volgende maatregelen te nemen:

Wanneer je met glaswol werkt, is het belangrijk om beschermende kleding te dragen om jezelf te beschermen tegen de fijne glasvezels. Dit kan bestaan uit een overall met lange mouwen, handschoenen, een veiligheidsbril en een stofmasker. Hiermee voorkom je dat de vezels in contact komen met je huid, ogen en luchtwegen.

Een goede ventilatie is essentieel bij het werken met glaswol. De fijne glasvezels kunnen namelijk in de lucht zweven en ingeademd worden, wat schadelijk kan zijn voor je gezondheid. Zorg daarom voor voldoende frisse lucht in de ruimte waar je werkt, bijvoorbeeld door ramen en deuren open te zetten en gebruik te maken van een ventilator.

Gebruik bij het werken met glaswol gereedschappen die geschikt zijn voor het materiaal. Dit voorkomt dat de vezels beschadigen en vrijkomen in de lucht. Denk bijvoorbeeld aan een schaar of mes met een kartelrand, waarmee je de glaswol voorzichtig kunt afsnijden zonder dat de vezels beschadigen. 

Als je met glaswol werkt, is het belangrijk om niet te eten, drinken of roken tijdens het werk. Dit komt doordat glaswol vezels kan afgeven die in de lucht zweven en ingeademd kunnen worden. Wanneer je eet, drinkt of rookt tijdens het werken met glaswol, kan dit ervoor zorgen dat de vezels in je mond, neus en longen terechtkomen

Wanneer je gehaast of onvoorzichtig te werk gaat, vergroot je het risico op blootstelling aan de glasvezels. Werk daarom rustig en geconcentreerd en neem de tijd om de juiste veiligheidsmaatregelen te nemen. Zo voorkom je dat je jezelf en anderen in gevaar brengt.

Na afloop van het werk is het belangrijk om het materiaal op een veilige manier op te ruimen. Vermijd het opdwarrelen van de vezels door de glaswol voorzichtig op te rollen en in afgesloten zakken te doen. Verwijder de zakken op de juiste manier, bijvoorbeeld door ze naar een stortplaats te brengen waar ze op een veilige manier verwerkt kunnen worden. Veeg restproducten niet op, dit zorgt voor verspreiding in de lucht. Gebruik een stofzuiger met een HEPA filter (High Efficiency Particulate Filter) om de restproducten op te ruimen. 

Na het werken met glaswol is het belangrijk om je handen en kleding te wassen. Spoel je handen af met koud water of neem een lauwe douche en vermijd warm water, omdat dit je poriën opent en glasvezels in je huid kunnen komen, wat voor irritatie kan zorgen. Was je werkkleding apart van andere kleding om te voorkomen dat glasvezels zich verspreiden. Het is nog beter om kleding te dragen die je na het werken met glaswol kunt weggooien.

In de afgelopen jaren zijn er nieuwe ontwikkelingen geweest op het gebied van glaswol, waaronder de introductie van varianten van bijvoorbeeld KNAUF die gebruikmaken van ECOSE® Technology. Door de toepassing van deze technologie is glaswol nu prettiger te verwerken dan voorheen. ECOSE® Technology zorgt namelijk voor een productieproces zonder toevoeging van formaldehyde of fenolen, wat resulteert in glaswol zonder irritaties. Dit betekent geen jeuk, geen geur en geen stof.

Werken met glaswol kan gevaarlijk zijn als je geen veiligheidsmaatregelen neemt. Door beschermende kleding te dragen, voor voldoende ventilatie te zorgen en het juiste gereedschap te gebruiken, kun je de risico's op irritaties en gezondheidsproblemen verminderen. Het is belangrijk om de grenswaarden voor blootstelling aan glaswol te respecteren en bij twijfel altijd deskundig advies in te winnen. Met de juiste voorzorgsmaatregelen kun je echter veilig met glaswol werken en zorgen voor een goed geïsoleerd huis.